Uchwały V kadencji
Uchwała Nr VIII/ 73 /2007
Rady Miejskiej w Głogowie Młp.
z dnia 24 maja 2007 roku
w sprawie apelu do parlamentarzystów o zmianę uregulowań prawnych w zakresie trybu zmiany granic jednostek samorządu terytorialnego
Działając na podstawie art. 14, art. 15 ust. 1 i art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz.1591 ze zm.)
Rada Miejska w Głogowie Młp.
uchwala, co następuje:
§ 1
1. Rada Miejska w Głogowie Młp. występuje z apelem do parlamentarzystów o zmianę uregulowań prawnych w zakresie trybu zmiany granic jednostek samorządu terytorialnego.
2. Treść apelu stanowi załącznik do niniejszej uchwały.
§ 2
Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Głogowa Małopolskiego.
§ 3
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący Rady Miejskiej
Karol Kamler
Załącznik Nr 1
do Uchwały Rady Miejskiej
Nr VIII/ 73 /2007 z dnia 24.05.2007 r.
Panie i Panowie
Parlamentarzyści
Województwa podkarpackiego
Pani Wojewoda Podkarpacki
Apel
Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej Rozporządzeniem z dnia 26 lipca 2005 r. dokonała zmian granic Miasta Rzeszowa uszczuplając poprzez to obszar i ludność części graniczących z miastem gmin oraz powiatu rzeszowskiego. Dokonane zmiany rozbudziły wielkie emocje wśród zainteresowanych mieszkańców, doprowadziły do wielu konfliktów, spowodowały znaczny niepokój o przyszłość finansową gmin i były jednym z elementów ostatniej kampanii wyborczej. A przede wszystkim ze względu na wady prawne stały się przedmiotem skargi samorządów złożonej do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności ustaw z Konstytucją RP oraz rozporządzeń z Konstytucją RP i ustawami.
Jesteśmy zaniepokojeni tym, że:
1. W sposób niezgodny z Konstytucją łamane są prawa tak ważnych dla porządku Państwa Polskiego podmiotów publicznoprawnych jakimi są gmina i powiat. Istniejące w obrocie prawnym przepisy pozwalają Radzie Ministrów w dowolny sposób tworzyć i znosić gminy i powiaty oraz zmieniać ich granice w drodze rozporządzenia, podczas gdy w stosunku do województw nastąpić to może jedynie w drodze ustawy. Ostatnie inicjatywy Rady Miasta Rzeszowa w sprawie rozszerzenia obszaru miasta nie tylko mogą doprowadzić do uszczerbku w ludności i obszarze sąsiadujących gmin ale wymazać z mapy województwa podkarpackiego całą gminę Krasne. Nawet jeżeli byłyby ku temu uzasadnione podstawy naszym zdaniem może to nastąpić jedynie w drodze ustawy.
2. Decyzja Rady Ministrów odnośnie zmian granic miasta Rzeszowa miała charakter polityczny. Nie została poparta przygotowanymi przez Rzeszów dokumentami strategicznymi uzasadniającymi kierunek rozwoju miasta. Nie uwzględniono opinii społecznych wyrażonych wynikiem przeprowadzonych konsultacji. Rada Ministrów nie poprzedziła swojej decyzji żadną poważną analizą ekonomiczną, pokazującą na ile potrzebna dla rozwoju miasta i województwa jest taka zmiana granic i jaki destrukcyjny wpływ może mieć ona dla bytu ekonomicznego gmin, co jest standardem w wielu krajach europejskich. Wreszcie nie zbadano na ile zostały zerwane będące konstytucyjną wartością i będące pod ochroną więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe występujące na tych terenach. Nie wykazano też na ile i dlaczego dobro jednej wspólnoty – Miasta Rzeszowa ma prawo naruszyć konstytucyjnie chronioną wartość jaką jest stabilność granic gmin.
3. Osłabiona zostanie zdolność gmin do normalnego funkcjonowania poprzez utratę znacznej części najbardziej atrakcyjnych majątkowo i najlepiej zainwestowanych terenów. Obecny proces zmiany granic zapoczątkowany najnowszą uchwałą Rady Miasta Rzeszowa może pozbawić niektóre z gmin około 1/4 powierzchni i ludności oraz nawet 1/3 dochodów. Należy dodać, że Rada Ministrów władna jest w takich razach dokonać przesunięć majątkowych pomiędzy jednostkami samorządowymi. Ponadto samorządy zainwestowały w te tereny własne, często pochodzące z kredytów, oraz unijne środki. Zauważyć trzeba, że brak jest mechanizmów rekompensowania strat i utraconych korzyści z tytułu powyższych inwestycji. Zagrożona jest również trwałość projektów z powodu zmiany własności, co w konsekwencji może doprowadzić do konieczności zwrotu przez gminę lub powiat pozyskanych funduszy unijnych.
4. Procedura zmiany granic jednostek samorządu terytorialnego narusza zasadę równości stron stających z natury rzeczy po przeciwległych stronach prawdopodobnego sporu. Należy sądzić, iż przepisy regulujące tego rodzaju zmianę granic zamieszczone w ustawach o samorządzie gminnym i samorządzie powiatowym przystosowane były do zmian o charakterze korekty granicznej, nie wywołującej większego sporu i posiadającej akceptacje legalnych reprezentantów wszystkich zainteresowanych jednostek samorządowych. W ich ramach nie ma miejsca dla równoważnej pozycji obu stron postępowania. Wnioskujący ma od początku ogromną przewagę, zaś drugiej stronie nie przysługują żadne procesowe środki ochrony jej interesów, nie tylko przed sądem ale nawet w toku postępowania administracyjnego. Nie ma możliwości odwołania się od decyzji Rady Ministrów. Obecna próba sił, skala zaangażowania mieszkańców, władz samorządowych i mediów wskazuje, że potrzebne są w tej sprawie nowe uregulowania.
5. Władze Miasta Rzeszowa nie dostrzegają całej złożoności problematyki zmian terytorialnych jednostek samorządowych i uporczywie forsują przeprowadzenie kolejnych zmian mających na celu zwiększenie obszaru i ludności Miasta Rzeszowa. Zaniepokojenie budzi fakt, że nie wyciągnięto wniosków z dotychczasowego przebiegu tego procesu i powielane są te same błędy. Zaangażowanie w postępowanie już wszystkich gmin graniczących z Rzeszowem nie będzie sprzyjać nie tylko zainteresowanym stronom, ale opóźni rozwój całej aglomeracji i postawi pod znakiem zapytania sens utworzenia rzeszowskiego obszaru metropolitalnego. Jest to szczególnie istotne w sytuacji, gdy prawidłowe funkcjonowanie takiego organizmu wymaga umiejętności wyważenia interesów wszystkich stron, zdolności koncyliacji i umiejętności rezygnowania z partykularnych interesów w imię dobra wspólnego.
Z tych powodów wzywamy do:
1. Podjęcia inicjatyw legislacyjnych, dzięki którym:
a) gmina, powiat, ich mieszkańcy oraz ukształtowane więzi społeczne, gospodarcze i kulturalne będą należycie chronione poprzez przekazanie kompetencji w sprawie tworzenia znoszenia i zmiany granic każdej jednostki samorządu terytorialnego Sejmowi RP,
b) zagwarantowana zostanie równoprawna pozycja obu stron procesu zmian w podziale terytorialnym,
c) podjęcie decyzji o zmianach terytorialnych będzie poprzedzone obligatoryjną ekspertyzą ekonomiczno-społeczną przeprowadzoną przez niezależną jednostkę,
d) podjęte decyzje gwarantować będą zubożonym jednostkom samorządowym odpowiednie rekompensaty w przypadkach zaciągnięcia zobowiązań finansowych związanych ze spornym obszarem,
e) koniecznym elementem procesu zmiany granic byłoby wiążące referendum przeprowadzone we wszystkich jednostkach samorządowych biorących udział w postepowaniu,
f) zostanie wprowadzona zasada trwałości terytorialnej jednostek samorządowych, a wyjątki od niej zostaną zapisane w ustawie.
2. Aktywnego włączenia się do dyskusji na temat wzajemnych relacji Miasta Rzeszowa i jego mniejszych i większych sąsiadów, aby możliwa była odbudowa atmosfery wzajemnego zaufania i umiejętności synergicznego współdziałania dla dobra wspólnego z wykorzystaniem wszelkich możliwości, które dają nam lata 2007 – 2013.
W tym celu prosimy o podjęcie działań zmierzających do wstrzymania przez uprawnione podmioty wszelkich zamierzeń w przedmiocie zmian granic Miasta Rzeszowa, Gmin oraz Powiatu Rzeszowskiego do czasu rozstrzygnięcia przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności z Konstytucją RP i ustawami tych aktów prawnych, które stanowiły podstawę ostatniego postępowania w sprawie zmian granic oraz podjęcie jak najszybszej inicjatywy ustawodawczej, która doprowadzi do odpowiednich zmian w przepisach prawa.